Kültepe’bile şimdiye büyüklüğünde kestirmece 23 bin tablet ve ayıraç bulundu. Bunların 4 bin kadarı değişik ülkelerdeki müzelerde, tahminî 18 bini Ankara Küçük Asya Medeniyetleri Müzesinde, 300 kadarı bile Kayseri Müzesinde korunmakta.

TABLETLERİN ÇOĞU ASURLU TÜCCARLARIN ARŞİVİNDEN

Kültepe tabletlerini Mezopotamya kaynaklarından farklı kılan arz muhteşem umde, bunların krali arşivlerde değil, bayağı tüccarların özel arşivlerinde bulunmuş olması. Nedeniyle, tabletlerin çoğunluğunu Asurlu tüccarların ticari girişimleriyle ilgili konuları içeren namus borcu senetleri, hareket mektupları, ticari sözleşme, sözleşme, namus borcu senedi, getiri ve emniyet senetleri, ortaklık anlaşmaları, kervan nakliyat işlemleri, gümrük, vergi konuları, murafaa tutanakları, köle satışlarına ilişkin belgeler, çeşitli notlar ve listeler oluşturmakta.

KRALLARIN TİCARET YÖNETİMİYLE İLGİLİ YAZIŞMALARI VAR

Kültepe’birlikte bulunan çivi yazılmış belgeler ortada Asur yönetiminin resmi karar mektupları, domestik krallarla Asurlular beyninde ticaret yönetimi ile ilgili yazışmalar, politik ilişkilere çırağ tutan yazışmalar yahut Kaniş sarayındaki saray düzenini, saray memurlarını açıklayan yazışmaların yanısıra muta nikâhı-metrukiyet, yavru kazanma, irsiyet kadar medeni hukuka ait bilgiler dahi var.

ESKİ YAKINDOĞU’NUN EKONOMİ TARİHİNE IŞIK TUTAN KAYNAKLAR

Çarkıt Rum tarihinin “Asur Tecim Kolonileri Devri” diye adlandırılan ilk tarihi döneminde, dış alım ve ihracata müteveccih iri benzeri organizasyonun gerçekleştirildiğini ve oluşturulan sistemin aklık tıpkısı şekilde işlemesi üzere lüzumlu seçkin nev tedbirin alındığını görüyoruz. Asurlu tüccarların çokça bol örgütlenmiş biçimde ticari faaliyetlerde bulunmaları, yayınlanmış iki anlaşma metninden da anlaşılacağı için, Asur ile Rum kent krallıkları arasında yazılmış, tek şekilde politik niteliği sıfır yazılı anlaşmalar çerçevesinde gerçekleşmiş. Kültepe metinleri bu bağlamda ensesi kalın içerikleri dolayısıyla, Sakat Yakındoğu’nun tutum tarihinin yazılmasında sunu özellikle değerlendirilmesi gereken kaynaklar.

SİYASİ TARİH KONULARINI İÇEREN TABLETLER DA BULUNUYOR

Kültepe tabletleri arasında, Eti devleti kurulmadan ilk Anadolu’birlikte yaşanan politik ve içtimai olaylara çerağ tutan belgelerin beraberinde, Anum-hirbi mektubu; Akad kralı Sargon’un Mezopotamya kaynaklarında saha almayan, başardığı işlerin anlatıldığı tablet ve Asur’dan Harsamna kralı Hurmeli’ye gönderilmiş mektup kabilinden lüzumlu Anadolu’nun gerekse Mezopotamya’nın politik tarihi üzere son paye muhteşem konuları içeren tabletler da bulunmakta.