Cömertlik Teşkilatı’nın kurucusu Kardeş Evran Iye’nin aynı periyot yaşadığı ve sonrasında müzeye çevrilen zaviyede bakırcılık, sahtekârlık, demircilik, urgancılık ve halıcılık kabil zanaatlar, o dönemin eşyalarıyla anlatılıyor.

Taceddin Veli Mahallesi’ndeki zaviye, 2002 yılında Kayseri Büyükşehir Belediyesi marifetiyle restore edilerek Kardeş Evran Esnaf ve Sanatkarlar Müzesi olarak ziyarete açıldı.

Müze, bu yıl Büyükşehir Belediyesince modern müzecilik anlayışıyla baştan restore edildi.

Müzenin her bir odasında bakırcılık, sahtekârlık, bıçakçılık, demircilik, berberlik, halıcılık, urgancılık, dikiş, pabuççuluk, dericilik, eyercilik ve marangozluk üzere konuşma dalları o dönemin eşyaları ile sergilenirken kapılarda dahi “Dilini üzücü saraka söylemeye antrenman”, “Hukuk göster kim düşmanlık bulamayasın”, “Zihnini kibirden tamamen boşalt” kabil Kardeş Evran’a ilişkin sözler vadi alıyor.

Müzenin kurucusu ve aynı zamanda Kayseri Esnaf ve Sanatkarlar Itimat ve Kefillik Kooperatifi Başkanı Mustafa Düz, AA muhabirine, Ahi Evran’ın 12-13. yüzyılda Horasan’dan Kayseri’ye ana, cet ve kardeşleriyle geldiğini söyledi.

“Kardeş Evran Kayseri’birlikte 32 çığır dalının üstelik piri”

Cömert Evran’ın ten işiyle uğraştığını anlatan Düzlük, müzeyi halktan, esnaftan ve odalardan topladıkları eşyalarla oluşturduklarını belirtti.

Düz, belediyenin restorasyonları sonucu müzenin vitrinlerinin yenilendiğini, objeler eklendiğini, yerleştirilen ekranlarda mesleklerin akıbet temsilcilerinin mesleği anlattığını dile getirerek, Kardeş Evran’ın cilt terbiye ettiği taşların da müzenin girişinde sergilendiğini rapor etti.

Rastgele tıpkısı taş bulup müzeye koymadıklarına işaret fail Kayran, şunları söyledi:

“Buradaki tıpkısı inşaatın aslında imdi bu taşlar. Cömert Evran, Kayseri’bile 32 meslek dalının dahi piri. O çağ burada 50-60 ten atölyesi var. Yekpare fuarlarda istem görüyor. Zımnında dahi dünyaya cilt satıyorlar Kayseri’den. Burada konferans ve ticaret gayrimüslimlerin elinde, Türklere geçmesinde, İslamlaşmasında Kardeş Evran’ın ve ahilerin çok iri rolü var. Moğolların baskısından muhit buradan Denizli, Konya ve Kırşehir’e göçmüşler. Eşi Fatma Bacı birlikte hocası Kirmani’nin kızı. Fatma Bacı üstelik kadınlar kolunu örgütlemiş. Şu anda yaşadığımız sistemdeki esnaf odaları, esnaf birlikleri, konfederasyon, geçmişteki cömertlik sisteminin adı. Hele o günde karşılık tarifesi ödeme var. Şu anda esnaf odaları, birliklerimiz fiyat tarifesi veriyor. Gene o dolaşma üstelik terbiye var.”

“Ahiliğe ihtiyacımız var”

Alan, cömertlik sistemiyle günümüzü kıyaslayarak, o günlerde “orta sandıklar” olduğunu, bunun itimat verilen düzlük anlamına geldiğini belirtti.

Orta sandıktan gerekseme sahibinin faizsiz alacağını aldığını, ihtiyacı bittikten sonraları bile getirip sandığa tasdik ettiğini tabir eden Düzlük, zaviyede yolculara, yaşlılara, hastalara aşındırmak çıktığını, o günün ustalarının, sanatkarlarının işlerini tamamlayıp evlerine giderken kazandığından tıpkısı tutar parayı zaviyenin giderlerinde kullanılması için bıraktığını anlattı.

Kardeş Evran’ın öğretilerine bile değinen Kayran, “Ahiliğe ihtiyacımız var.” dedi.