EKSIKSIZLIK HAYSIYET ATALAY

Aksaray’de 300 yıllık tarihi geçmişiyle bildik Taşpınar halısı bundan sonra dokunmuyor. Topu uzvi köken boyalar ile elde edilen iplerle yapışık Taşpınar halısıyla geçimini sağlayan, aileler bundan sonra bu tarihi halıyı dokumuyor. 25 yıldır bu mesleği sürdüren Kemal Kopan “Bu halıdan 6-7 bin lira dünyalık kazanılır fakat Birleştirme Sanayi Bölgesi’nde (OSB) etkin kızlarımız kestirmece 17 ila 20 bin teklik aylık alıyor. Natürel olarak uran bölgesi geliştikçe, tarihi halılar daha çok finiş noktasına geldi” dedi.

Ağababa mesleğini 25 yıldır sürdüren orijinal umum dokuması halı satan Eksiksizlik Kopan, 40 yılı fazla süredir sadece el dokuması halı sattıklarını söyledi. Kopan, Aksaray’ın Taşpınar Beldesi oluşmak için hemencecik çabucak tam köylerdeki halı tezgahında raci halıların son 20 yıldır dokunmadığına dikkati çekti.

“ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNDE ÇALIŞAN KIZLARIMIZ YAKLAŞIK 17 İLA 20 BİN LİRA AYLIK ALIYOR”

Halı satıcısı Kopan, “Bu tarihi halılar finiş noktasına geldi. Yeryüzü iri enerjik köylerde dallı güllü güre kızlarımızın imdi OSB’de işe gitmeleri. Çalıştıkları yerlerde aldıkları sevap dokudukları halıdan yüksek. 5 metrekarelik bire bir Taşpınar halısı 3 ayda dokunur. Bu halıdan 6-7 bin liralık mal kazanılır ancak OSB’de çalışan kızlarımız tahminî 17 ila 20 bin lira mahiye alıyor. Tabii namına uran bölgesi geliştikçe, tarihi halılar bundan sonra finiş noktasına geldi. Halıdan istediklerini kazanamayınca mecburen konuşu nedenlerle halı dokumayı bıraktılar” dedi.

“UMUM DOKUMASI HALILAR SAYESİNDE KARI YAPTIRANLAR, DERNEK YAPTIRANLAR MEŞHURDU”

Taşpınar halılarının tarihinin 300 yıla dayandığını belirten Kopan, “120-130 almanak Taşpınar halılarının yanında 180-200 almanak kilimleri var amma 300 yılı aşkındır Taşpınar’birlikte halk dokuması halılar ve kilimler eş ekonomisine büyük yardım sağlardı. Köylerde yaşayanlar işten arta mütezayit zamanlarında halı tezgahlarında halı dokurlardı. Ahali dokuması halılar yardımıyla aile yaptıranlar, düğün yaptıranlar meşhurdu. 1 yıl içerisinde 10 sunum halı dokuyanlar bu halıları satar düğününü yapardı” diye niteleyerek konuştu.

“BAKIMI BİRAZ ZORDUR”

Gelişen teknoloji ile alay malay fabrikasyon halılarının çıkması ve gençlerin mobilyalarına göre halı almalarının dahi tarihi Taşpınar halılarının kaybolmasının nedenlerden biri olduğunu dile getiren Kopan, şöyle konuştu:

“Bu halıları bilenler, yeğleme edenler yine da halk dokuması bu tarihi halılardan vazgeçemiyor. Kıymetini bilen bu halıları saklıyor ama bu halıların bakımı az buçuk zordur. Bu halılar halı yıkama fabrikalarında yıkanmaz. Bu halıların temizlenmesi ve güneşlenmesi çokça önemlidir. Halılara bol bakılmazsa güve denilen böcekler halıya büyük uymazlık verir. Bakımı de az buçuk edisyon olduğu üzere bu halıları satanlar var. Tarihi Taşpınar halısının ömrünün çıktı çokça uzun olacağını sanmıyorum. Bu süreç belki ayrımsız 15-20 yıl henüz bitmeme fehamet. Bizler alıp satıyoruz, anlayışsız dönüşümü olmuyor. Biz alıp Amerika Bir Devletleri ve Avrupa ülkelerine satıyoruz. Oraya satılan halılar bile ayrımlı işlemlerden geçtiği için kavrayışsız dönüşü olmuyor. 15-20 sene içerisinde bu halılar biter üzere görünüyor amma mir sektörü devam paha. Halıcılık sektöründe değişik fikirler çıkıyor, eskimemiş ürünler çıkıyor. Çarkıt halılardan yeni patchworkler yapılıyor, renkleri değiştirilip, baştan satılıyor. Eski tarihi halıların imitasyonları yapılıyor. Sultanhanı ilçesinde bu iş revaçta.

“MERAKLISINA VE KIYMETİNİ BİLENE SATIYORUZ”

Bu kısım bizi 15-20 yıla büyüklüğünde tekaüt kıymetiharbiye. Maatteessüf toplumumuz halı üstüne az buçuk bilinçsiz. 6 metre dördül Taşpınar halısı 6.000 TL. Tekrar fabrikasyon 6 metrekare aynı halı da 6.000 teklik. Meğerse Taşpınar halısı örgensel, beğenilen ama henüz önemlisi tarihi mistik geçmişiyle kültürümüzü yansıtır. Maatteessüf yıpranmamış tohum bu halıları ‘perdeme uymadı, mobilyama uymadı’ diye niteleyerek almıyor. Allah’tan meraklısına ve kıymetini bilene satıyoruz.”