Ozon tabakasının ilk kez 1970’li yıllarda incelmeye başladığı belirleme edilmiş ve tabakayı incelten kimyasallar, 16 Ilkgüz 1987’de imzalanan ve 1989’da yürürlüğe giren arsıulusal Montreal Protokolü ile aşamalı namına kullanımdan kaldırılmaya başlanmıştı. BM destekli uzmanlar oturmuş, geri Amerikalı Hava Bilgisi Derneği’nin 103’üncü yıllık toplantısında 4 yılda bire bir yayınlanan ve ‘Ozon İncelten Maddelere İlişkin’ alınan önlemleri içeren değerlendirme raporunu sundu. Rapora göre, Montreal Protokolü’nün işe yaradığı ve ozon tabakasını incelten maddelerin yaklaşık yüzdelik 99’unun kullanımdan kaldırılmasının ozon tabakasını korumayı başardığı vurguladı.

KAYDA AYAR BİR İYİLEŞME

Üst stratosferdeki ozon tabakasında kayda derece salah ve insanların, güneşten gelen zararlı ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kalmasında tenakus olduğunun altı çizildi. Raporda “(Ozonu arkalamak için yürürlüğe giren) Bulunan politikalar devam ederse ozon tabakasının; Antarktika’da 2066 civarında, Şimal Kutbu’nda 2045’te ve dünyanın kavrayışsız kalanında 2040 yılına kadar adar 1980 değerlerine (ozon deliğinin ortaya çıkmasından önceki) çıkması bekleniyor” denildi. Hele 2000 yılından itibaren Antarktika’daki ozon deliğinin adım adım salah uğrunda olduğu tabir edildi.

KÜRESEL ISINMAYI ÖNLEYECEK

Bazı Hidroflorokarbonların (HFC’ler) üretim ve tüketiminin kademeli olarak azaltılmasını içeren ve Montreal Protokolüne ekleme yerine 2016’da yapılan değişikliğin sonuçlarının müspet olduğunu vurgulayan uzmanlar “Bu değişikliğin 2100 yılına kadar 0,3 ile 0,5°C arasındaki tıpkı ısınmayı önleyeceği adisyon edilmektedir” açıklamasını yaptı. Uzmanlar, Montreal Protokolü’nü şimdiye kadarki sunu kalburüstü uluslararası çevreci sözleşme namına nitelendirdi.

BM’İN KURULUNDA KİMLER VAR

Raporu hazırlayan BM destekli uzmanlar kurulunda Dünya Hava Bilgisi Örgütü (WMO), Konfedere Milletler Mekân Programı (UNEP), Millî Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), Ulusal Havacılık ve Uzay İdaresi (NASA) ve Avrupa Komisyonu’ndan vukuf insanları vadi aldı.