Kurtuluş Savaşı sonrası eskimemiş bire bir yönetime kavuşan Türkiye’nin evvel siyasi partisi, Milli Savaşım’nin önderi Mustafa Kemal Atatürk vasıtasıyla kuruldu. “Umum Fırkası” olarak kurulan partinin adının başına, 1924’te “Cumhuriyet Altını” sözcüğü getirildi. 1935’teki dördüncü kurultayda ise “Cumhuriyet Altını Umum Partisi” adını aldı.
Dünyanın yer bozuk birkaç partisinden biri olan,1923’ten 1950’ye büyüklüğünde sakır sakır iktidarda kalan CHP, 12 Ilkgüz 1980 askeri darbesinin peşi sıra kapatıldı. Parti elan sonraları 3821 Dar Yasa’ya dayanılarak kuruluşunun 69’uncu yıl dönümü olan 9 Ilkgüz 1992 günü yeniden açıldı.
Vekaleten görev alanlar hariç, CHP’de genel reislik koltuğuna Atatürk, İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Vukuf Okkalı, Altan Öymen, Bahir Baykal ve Eksiksizlik Kılıçdaroğlu oturdu.
TARİHİ KURULTAYDA NUTUK OKUNDU
İlk kurultayı Sivas Kongresi akseptans edilen CHP’bile, bugüne kadar 37 kıytırık ve 19 alışılmadık kongre gerçekleştirildi.
Partinin 15 Teşrinievvel 1927’bile yapılan ikinci kurultayı, Atatürk’ün “Nazik Nutuk”u okuduğu kurultay yerine tarihteki yerini aldı. Kurultay kapsamında, 15-20 Teşrinievvel beyninde hep 36 saat 33 an müracaat eden Atatürk, 19 Mayıs 1919’birlikte başlayan Millî Kurtuluş Savaşı’nın kül dönemlerini ve Türkiye Cumhuriyeti’nin yapı koşullarını belgelere binaen anlattı. “Gençliğe Söylev” bölümüyle sona muazzez kurultayda, “Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Ulusalcılık ve Laiklik”, partinin dört esas ilkesi namına belirlendi.
CHP’nin ilkelerine, 10 Mayıs 1931’de yapılan üçüncü kıytırık kurultayda, “Devletçilik ve Inkılapçılık” eklendi. Böylecene, partinin amblemi olacak “şeş ok”un felsefesini oluşturan şeş ilkenin, parti programına ve tüzüğüne giriş süreci tamamlandı.
CHP’nin 9 Mayıs 1935’teki dördüncü bayağı kurultayı, Atatürk’ün katıldığı serencam kurultay oldu.
CHP BAYKAL İLE TEKRAR SİYASET SAHNESİNDE
Öğür, ilk yabansı kurultayını Atatürk’ün vefatı konusunda 26 Antrakt 1938’üstelik yaptı. Umumi başkanlığa seçilen İsmet İnönü, yaklaşık 33 yıl bu görevi sürdürdü.
İnönü’nün istifasının ardından partinin başına, 14 Mayıs 1972’dahi yapılan 6. Olağanüstü Kurultay’birlikte Bülent Ecevit geçti. 24 Mayıs 1979’daki 24. Dümdüz Kongre ise CHP’nin “Ecevitli” akıbet kurultayı oldu. 12 Ilkgüz 1980 darbesinden sonra, 30 Teşrinievvel 1980 tarihli dilekçesiyle genel başkanlıktan ayrıldığını açıklanan Ecevit, tıpkısı elan CHP’ye dönmedi.
Darbenin ardından mülga tümen, 9 Eylül 1992’da yapılan kurultay sonrası umumi başkanlığa seçilen Bahir Baykal ile yeniden siyasa sahnesinde yerini aldı.
CHP’da, Bilgelik Bati ve Altan Öymen de genel riyaset koltuğuna oturan esame oldu.
KILIÇDAROĞLU, 12 YILDIR PARTİSİNİ BAŞINDA
Bahir Baykal’ın istifası sonrası 2010’daki 33. Yalınç Kurultay’dan bu yana genel başkanlığını Eksiksizlik Kılıçdaroğlu’nun yürüttüğü CHP’da bugüne kadar 7 genel başbuğ fariza yapmış oldu.
12 yıldır CHP Umumi Başkanlığı görevini tay tay arabası Kılıçdaroğlu, 25-26 Orak Ayı 2020 tarihinde Ankara’dahi yapılan 37’nci Niteliksiz Kurultay’dahi bir tane namzet gösterilerek baştan umumi başkanlığa seçildi.
CHP’nin Orak Ayı 2022’da yapılması müstelzim 38. Niteliksiz Kurultayı ise Tümen Meclisinin aldığı değişmeyen doğrultusunda bire bir sene ertelendi.
“TÜRKİYE’Yİ MODERN UYGARLIĞA ULAŞTIRACAK VE ONU AŞACAĞIZ”
Genel Komutan Yardımcısı Seyit Torun, yaptığı açıklamada, CHP’nin masa başında, avukatlık bürolarında değil Milli Mücadele cephelerinde, savaş meydanlarında kurulduğunu belirtti.
CHP’nin, kamu zor koşullara rağmen bütün sorunların, çözümlerin milletin meclisinde müşavere edilmesini ve milli iradenin koca Mecliste eğin bulmasını temel düz fırka olduğunu ifade fail Torun, Büyük Alemdar Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarının, “Hakimiyet bila kaydü yiyecek milletindir.” dediğini hatırlattı. Torun, şöyle devam etti:
“99’uncu yaşını kutladığımız Cumhuriyet Altını ile yaşıt olan partimiz, bugün dahi ülkemizin zarfında bulunduğu ağırlık şartlarda Cumhuriyet Altını’in iradesini ortaya koyma sorumluluğunu üstlenmektedir. CHP aynı zamanda Cumhuriyet’imizin ikinci yüzyılında ülkemizi ve milletimizi içinde bulunduğu sıkıntılardan kurtaracak olan partidir. Mustafa Kemal Atatürk’ün öncülüğündeki müessis kadrolardan aldığımız ilhamla Cumhuriyet Altını’imizi demokrasiyle taçlandıracağız. CHP’nin tarihî mücadelesi, partimizin ve Cumhuriyetimizin 100. yılına giden süreçte demokratik benzeri zafere ulaşacak. Kurucumuz Mustafa Eksiksizlik Atatürk ve arkadaşlarından aldığımız tehlikeli ve inançla, 99 yıl sonradan bile yolumuza devam ediyoruz ve bu yoldan asla dönmeyeceğiz. Bütün beraber Türkiye’yi çağcil uygarlığa ulaştıracak ve onu aşacağız.”
KILIÇDAROĞLU ANITKABİR’E ÇIKACAK
CHP’nin 99’uncu yapı yıl dönümü kapsamında, CHP Umumi Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu başkanlığında Anıtkabir’üstelik yarın saat 09.30’de Minval Yönetim Kurulu üyeleri, Öğür Meclisi üyeleri, milletvekilleri, Faziletkâr Düzen Bağı Müesses üyeleri, kadın ve bilgisizlik kolları başkanlarının katılımıyla çelenk lokma töreni gerçekleştirilecek.
Anıtkabir ziyaretinin arkası sıra Parti Meclisi toplanacak.