Diyarbakır hasır bileziğinin fiyatı otomobille yarışıyor

Bu hasır bilezik Avrupa’ya büyüklüğünde gidiyor

DİYARBAKIR Düğünlerin gözde takıları arasında meydan kayran Diyarbakır’ın ünlü altın hasır bileziği, asırlardır el emeği ayn nuru ile üretiliyor. Avrupa’ya kadar yolculuğu devam ediyor.

Binlerce almanak geçmişe dayanan Diyarbakır hasır bileziği, altın fiyatlarındaki çoğalma dolayısıyla 30 bin ile 200 bin TL arasında mütebeddil rakamlarla makine fiyatları ile yarışıyor. Asırlardır kuyumculuk mesleğinde makineye girmemiş el sanatlarından biri namına gösterilen hasır bilezik, gerdanlık, hızma ve yüzükten oluşan bire bir sorumluluk setidir. Diyarbakır hasırı, dünyada birçok ülkeye üstelik ihraç ediliyor. Hasır bilezik yapımındaki geçmiş aşamada, külte veya hurda kızıl eritiliyor. İnce ve teferruatlı tel haline dönüştürülen değerli, malafalara teker tekerlek sarılıp örülüyor. İşlemecilerin soy dedikleri demir ile bileziğe Diyarbakır’a başmaklık anadan görme örge işlendikten bilahare yerli ve yabancı vatandaşa sunuluyor. Eşkâl Talih ilçesinde hasır el işi sanatını 20 yıldır babadan kalma bire bir iz namına bitmeme ettiren 32 yaşındaki Mehmet Çakırdoğan, bu meslekte şakirt yetiştirilmesinin ağırlık olduğunu söyledi. Külçe altınların eritilerek baskı seti, gerdanlık ve bilezikten oluşan Diyarbakır hasırı yaptıklarını anlatım eden Çakırdoğan, “Burada önce evvel külçe altını eritiyoruz. Erittikten sonradan lif haline getirip mahsus gramdaki malafalara teker teker sarıyoruz. Altını güzelce örükledikten sonraları örs makinesinde dövüyoruz. Bu vurma işlemi camit olan hasır bileziklerimizin sıklaşmasını sağlıyor. Bileziğimizi yemeni yaptıktan sonra soy yapıp her iki kenarı birleştiriyoruz. Serencam aşamamızda geleneksel motifimizi bileziğin ölçülü kısmına işledikten sonraları altını asitli suyumuza sokup değerli rengini kazandırmış oluyoruz” dedi.

“Hemen bölgede değil, acun genelinde yeğleme ediliyor”

Otomobil fiyatıyla yarışan hasır bileziği değerinin 30 bin ila 190 bin TL beyninde olduğunu belirten Çakır, “30 gramdan başlar 200 grama büyüklüğünde el işi yapılır. Diyarbakır Hasırı kadınlar eliyle vakit kaybetmeden bölgede değil, dünya genelinde arz çok yeğleme edilen tıpkısı bilezik modelidir. Bu bileziği Diyarbakır’bile 6 mahir yaptığı üzere müşterilerimiz çok oluyor. Bundan etraf yoğunluğumuz on paralık bitmiyor. Aynı hasır bileziğin hazırlanması az daha bire bir günümüzü alıyor. Sonunda işimizin yoruculuğuna da namevcut diyemeyiz” ifadelerinde bulundu.

Sur ilçesinde kuyumculuk eden Şeyhmus Ay, Diyarbakır hasırının kentte genişlik çok dilek gören sıkıntı türlerinden biri olduğunun altını çizdi.

“Birçok yöreye bağlı hasır çeşitleri mevcuttur. Söz Temsili Trabzon Hasırı, Mersin Ağacı Hasırı tahavvül gösteriyor” diye niteleyerek konuşan Ay, “Ama Diyarbakır’üstelik arz fazla yeğleme edilen Diyarbakır Hasırıdır. Hemen Diyarbakır’da değil, Türkiye’nin birçok iline kargo şeklinde gönderiyoruz. Bununla birlikte kalmayıp Avrupa’ya dahi gönderiyoruz” diyerek konuştu. İşleme ustalarının kuyumcular ve müşteriler için kesintisiz demeden çalıştığını söyleyen Kamer, “Bulunduğumuz mevki turizmin sunu ağır olduğu ilçelerden biridir. İşlerimiz yavaş olduğu üzere atölyelerimiz de genelde bu civarlarda bulunuyor. Birçok altın ustalarımız geceli gündüzlü bizler ve müşterilerimiz amacıyla halk emeği ayn nuruyla bu bilezikleri işleyip üretiyorlar. Bizler de hasır bilezikleri alıp satışa sunuyoruz” şeklinde konuştu.