Kuzey Makedonya Dışişleri Bakanı Osmani, ülkesinin Türkiye ile ilişkilerini AA’ya değerlendirdi (2)

Yıldız Makedonya Dışişleri Bakanı Buyar Osmani, “Kuzey Makedonya ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilgiler, bu 30 yılda seçkin zaman sabit ve muvazeneli oldu ve elan bile aşkın güçlendiğini hatırlatmak isterim.” dedi.

Osmani, 26 Ağustos Kuzey Makedonya ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerin kuruluşunun 30. yılı zımnında iki ülke arasındaki ilişkileri, AA muhabirine değerlendirdi.

Ülkesi ile Türkiye arasındaki iyi ilişkilerin, geleneksel paydaşlık ve ülfet ruhuna dayandığını ve bu ilişkilerin devletler arası iletişimin, çok yönlü hisse senedi birliğinin ve toplumsal hayatın seçme alanına yansıdığını tamlayan Osmani, şunları söyledi:

“Yıldız Makedonya ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilgiler, bu 30 yılda herhangi bir ant çakılı ve dengeli oldu ve henüz de çok güçlendiğini uyarmak isterim. Nevi şahsına sınırlanmış bire bir ebat. ‘Geçmiş zaman, bugün ve ati üzere benzeri iş birliği sütununa dönüştü’ diyebilirim. Buradaki Türk topluluğu ve bizim Türkiye’de dinamik Kuzey Makedonya kökenli insanlarımız, iki büyüklük arasında köprü niteliği taşıyor. Daha güçlü tıpkısı iştirak kapsamında bu dostane devletlerarası ilişkileri üstelik eden insanlar arasındaki bildirişim ve güvendir, rastgele şeyden ilk düğme güvendir.”

Osmani, Türkiye’nin, ülkesinin bağımsızlığını tanıyan önce ülkelerden biri olduğunu vurgulayarak “Kuzey Makedonya’ya ilk büyükelçiyi Türkiye’nin atadığı gerçeğini ihtimal haddinden fazla öğütücü diş agâh. Yani ülkenin bağımsızlığının peşi sıra Üsküp’e gelen evvel sefirikebir, Türkiye Cumhuriyeti’nden geldi. Başından beri ülkenin geleceği ve bu ülkenin Türkiye Cumhuriyeti’nden alacağı destek yönünde hiçbir ikilem yaşanmamıştır. (Türkiye) Umum bu sürede arsıulusal kuruluşlara katılmamız yönündeki çabalarımızı destekledi.” dedi.

Osmani, şöyle bitmeme etti:

“Arsıulusal kuruluşlara karışma olma yolculuğumuzda karşılaştığımız güçlük kapsamında Türkiye Cumhuriyeti’nin tutumu seçkin ahit çıplak olmuştur. Üste genellikle Kuzey Makedonya’nın desteklenmesi noktasında diğerlerinden ayrı düşünce sergilemiştir. Bu, kesinlikle izzet düz yazı süreci ve arsıulusal kuruluşlara dahil olma döneminde buradaki politik elit ve vatandaşları cesaretlendirdi.”

2008’den itibaren Türkiye Cumhuriyeti ile mühim katılım anlaşmalarının bulunduğunu belirten Osmani, “Bu birlikte aksiyon birliğine farklı aynı durum kazandırıyor. Ardından bu umumi namına insanlar, kurumlar ve devletler arası somut proje yahut hisse senedi birliğine dönüşmeli.” diye konuştu.

“Ticari aksiyon birliğinin 1 bilyon avronun üstüne çıkarılması yönünde uygun kaldık”

Bu sene Türkiye’yi iki defa ziyaret ettiğini hatırlatan Osmani, hem Ankara hem dahi İstanbul ziyareti kapsamında iki talih arasındaki ticari iş birliğinin 1 bilyon avronun üzerine çıkarılması yönünde eskimemiş murat tayin noktasında uygun kalındığını belirtti.

Osmani, “Bunun altında tıpkı yerlerdeyiz ancak 1 milyar avroluk tıpkı ticari tutar olması gerektiğini misyon namına belirledik. Türkiye, 2020’da Şimal Makedonya ile ticari iş birliği hacmi noktasında 8. sırada bulunuyordu, 2021’da 7. sıradaydı, 2022’nin ilk yarısında birlikte 6. sıraya yükseldi. Bu de ticari hacmin artırılması noktasında olumlu eğilim olduğunu gösteriyor. Biliyorsunuz ki; ticari iş birliği kapsamında bir numara sırada Almanya bulunuyor. Ancak hisse senedi birliğimizin olduğu ülkeler listesinde Türkiye yukarıya çıkıyor. Bu teşrikimesai, umum alanlarda çeşitlendirilmektedir. Havacılıktan tutun diğer yekpare sektörlere büyüklüğünde Türk firmasının bulunmadığı tıpkısı sektörün olduğunu düşünmüyorum.” ifadelerini kullandı.

Her iki taraftaki işletmeler için daha makul arkaç anlatmak amacıyla muayyen ikili anlaşmaların gözden geçirilip güncellenmesi konusunda icraat yapıldığını aktaran Osmani, bu ferah teşrikimesai ruhunun yahut ferah niyetin eğitimden kültüre, devamlı ve asıl benzeri aksiyon birliğinin olduğu defans alanına kadar yansıtıldığını söyledi.

“Ancak ati, soylu erki hareket birliğinde.” diyen Osmani, seçkin ahit daha fazlasının yapılabileceğine bel etti.

Osmani, “Bu yüzden bu jübileler yahut 30. sene dönümleri durup hangi yaptığımıza bakmak, nereye büyüklüğünde vardığımızı buyurmak, ‘henüz fazlasını yapabilir miydik, gelecek, dönemde daha çok yapabilir miyiz?’ düşüncesini yutmak amacıyla tıpkı imkan sunuyor.” dedi.

İki mevki ortada çapraz güvenin bulunduğunu tamlayan Osmani, “NATO partneriyiz kim; bu haddinden fazla yüce. Türkiye, ülkeyi NATO üyeliği sırasınca desteklemiştir ve bu iştirak kesinlikle çapraz cesaret ve eş çabaları artırıyor.” ifadesini kullandı.

“NATO’daki ortaklığımız kapsamında çıkarımız üstelik var”

Türkiye ile olan müspet gidişattan memnuniyetini vurgulayan Osmani, ortaklığın ülkenin NATO üyeliğiyle sürat kazandığını söyledi.

Osmani, “NATO’daki ortaklığın, ilişkilerimize, bölgedeki ve dünyadaki gelişmelere ilişkin acun görüşlerimize kullanılmamış bire bir durum kazandırdığını düşünüyorum. NATO ortaklığımızı, Türkiye Cumhuriyeti ile aksiyon birliğimizi geliştirme açısından çok yüce bir platform namına görüyoruz.” dedi.

Türkiye ile iletişimin örtüsüz ve ilişkilerin enerjik olduğunun altını çizen Osmani, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Örtüsüz meseleler olduğunu düşünmüyorum, saf adına ülkeler arası münasebat insanlar arasındaki ilişkiler üzere etken. Jeopolitik dinamikler, ülkelerin öncelikleri ve karşılaştığı müşkülat bulunuyor. Koskocaman olan şudur ki; çıplak iletişimimiz var ve tıpkı yahut özge tarafın tutumları üzere uyarılarımız olursa, bunları dost kadar zahir şekilde ifade ederiz yahut aykırı ele alırız.

Türkiye, icap mahdut gerekse dahi degaje bölgenin benzeri parçasıdır ve natürel olarak bölgesel teşrikimesai kapsamında, gene rapor ettiğim kadar NATO’daki ortaklığımız kapsamındaki gelişim birliğimiz çerçevesinde çıkarımız birlikte var.”

Yıldız Makedonya ile Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin 30. yılı kapsamındaki etkinliklere değinen Osmani, iki ülke arasındaki ilişkilerde eke tıpkı zaman olan 30. yıl üzere Türkiye Dışişleri Bakanlığı ile eş izah yapılacağını aktardı.

“AB’ye tam üyelik üzerine günler, aylar sayılmaya başlandı”

Yıldız Makedonya’nın Avrupa entegrasyonu sürecini için bile mütekellim Osmani, 17 sene “namzet” statüsünün arkası sıra Avrupa Birliği (SU) ile üyelik müzakerelerine başladıklarını söyledi.

Bu yılın, 17 sene bekleyiş, bariyer ve “aday” statüsünün ardından “ülkesinin üyelik müzakerelerine başladığı sene” yerine tarihte hatırlanacağına işaret eden Osmani, şu ifadeleri kullandı:

“Şimdi yekpare üyelik üstüne günler, aylar sayılmaya başlandı. İlk kendisine müzakerat, fasılların açılması sırasındaki görevlerimizin berrak tanımlandığı ve yaklaşık 15-16 ay süren tarama ile başlıyor. Ardından ülfet devleti, düzenlilik ve asıl haklara odaklanan 23-24 fasıllarla başlanıyor ve gayrı fasıllarla bitmeme ediliyor. Bunlar takkadak kriterlerin yerine getirilmesi üzere resmi fasıllar kendisine görülmemelidir, değme sektör, toplumun o sektörünü Avrupai yapacaktır. Birkaç yılda çok gücük sürede bizim Avrupa Birliği’nin bir sonraki üyesi olacağımıza inanıyorum.”

Osmani, Yıldız Makedonya ve Bulgaristan arasında imzalanan düet protokolden kaynaklanan muktezi anayasal değişikliklerin bulunan divan oluşumunca yapılacağı umudunu paylaşarak SUTAŞ yoluyla taramanın gerçekleşeceği ati sene sonuna kadar seçme milletvekiliyle, siyasi partiyle anayasal değişikliklerin ülkenin çıkarına olduğunu nakletmek için teke tek görüşmelerine ve bağırsak ağız dalaşı açmalarına imkan olduğunu söyledi.

Bulgar, Hırvat ve Karadağlı toplumunun, ülkedeki ayrıksı toplumlara dahil edilmesinin ülkeyi zenginleştireceğini belirten Osmani, “Mutluluk, topluluklarla bulutsuz ilişkileri olan ayrımsız fehamet olduğunu kanıtladı. Bunu Hırvatistan, KEZ üyesi olmadan ilk yaptı, anayasasını açtı ve anayasaya 25 topluluğu koydu hassaten simgesel sayıda olanları da ve bu, Hırvatistan’ı daha kıvrak yaptı, zayıflatmadı. Bizi birlikte öyle yapacak. Bittabi deminden saf namına politik partiler bu anları yevmi siyasa tartışmalarında kullanıyorlar fakat eninde böylelikle kimsenin henüz basit yahut nazik bire bir siyasi hesap yüzünden devletin geleceğini rehin almayacağını hatırlatıyorum.” diye niteleyerek konuştu.

Osmani, gelecekte seçme iki ülkede yaratılan ön yargıların ortadan kaldırılması ve geçmişin, geleceğin inşası üzere sütun görevi görmesi gerektiğini vurgulayarak şunları kaydetti:

“Bulgaristan, Yıldız Makedonya’yı geçmiş tanıyan ülkelerden biri olmasına rağmen bittabi çokça ön yargı var. Ancak ilişkilerin geçmişi az buçuk etkin olmuştur ve özellikle bu akıbet 3 yılda Bulgar vetosuyla ülkede adım adım ele alınması müstelzim balaban bir peşin hüküm yaratıldı. Orada (Bulgaristan) birlikte ati perspektifine göre adım adım başıboş bırakılması müstelzim tarihi dolay yargılar bulunuyor. Türkiye’yi hasbelkader denk almadım. Geçmişimizi, geleceğin inşası için sütuna dönüştürdük ve hakeza olmalı, esbak, geleceği düz yazı etmenin temeli olmalı. İmzaladığımız bu anlaşmalar, protokoller kapsamında hükümetimizde var olan hüsnüniyet yavaş yavaş temas iki tarafta üstelik bitmeme ederse bize müstahak katılım ilişkileri kuracağımıza inanıyorum.”



Share: