Tarihi ilçenin gerdanlığı: 500 almanak çınar ağacı

– Tarihi ilçenin gerdanlığı: 500 almanak çınar ağacı

BOLU – Bolu’nun Mudurnu ilçesinde mevcut 500 yaşındaki çınar ağacı, sonbaharda büründüğü görüntüsü ve tarihiyle yerli ve ecnebi turistlerin gözdesi konumunda bulunuyor. Osmanlı döneminde dikilen çınar, tarihiyle bile dikkat çekiyor.

Bolu’nun Mudurnu ilçesinde mevcut 500 almanak çınar ağacı, güzün büründüğü görüntüsüyle üstelik görenlerin ilgisini çekiyor. Asırlık dikme, Osmanlı döneminde Mudurnu’nun Bursa Tekfurluğuna vabeste olduğu dönemde dikildi. 18 metre yüksekliğindeki ağacın, yarı çapı ise 6.5 – 7 metre kendisine belirlendi. 2010 yılında yapılan incelemelerde Mekân ve Orman Bakanlığı marifetiyle asırlık tarih, anıt ongun yerine tescillendi. Havza halkı, Mudurnu ilçesinde 35 çıngı henüz asırlık ağacın tescillenmesi amacıyla başvuru yaptı. Mavera yandan, tarihi çınar ağacı yüzyıllardır mıntıka insanının sosyal hayatında birlikte kebir benzeri yere sahip oldu. Birçok rivayete bakarak, Anadolu’nun yer köklü kültürlerinden olan ‘aşırılmış oyunu’, en sık bu ağacın altında yapıldı. Gâh rivayetlere bakarak dahi çınarın yaprakları ilkbaharda dinç çıktığında kaynatılıp içilirse böbreklere iflah getirdi. Yıllara saha okuyan çınar ağacı, günümüzde da özellikle fotoğraf tutkunlarının gözdesi konumunda bulunuyor. Tarihi çınar ağacı, dron ile alarga dahi görüntülendi.

“Bizans kültüründen bize eski bire bir anane”

Çınar ağaçlarının Bizans kültüründen Osmanlı devletine esbak aynı anane olduğunu belirten Turizm Gönüllüsü Mehmet Cantürk, “Çınar ağaçları Bizans kültüründen bize geçerek ayrımsız gelenek haline gelmiş. Genellikle Bizans ordularının askerlerinin geçtiği yollara dikilirmiş. Bu anane Osmanlı’birlikte bile bitmeme etmiş. Mudurnu, Bursa Tekfurluğuna bağlıyken buraya dahi tıpkı çınar ağacı diktirilmiş. Bu çınar ağacı de bizim tarihimize, kültürümüze dayalı bilgiler veriyor. 2010’lu yıllarda yaptığımız çalışmalarda 18 metre yüksekliği olduğu görüldü. Bilcümle bölgelerimizdeki yüzyıllık ağaçlar, bize tarihimizle ilişkin birçok bilgiler veriyor. O dönemde hava raporu nasıldı, yangın mı oldu, susuzluk mı oldu kadar olayları bile bu ağaçlardan anlayabiliyoruz” diyerek konuştu.

“Mahallenin toplumsal hayatıyla ilgili bile anlamı var”

Yüzyıllık ağacın tarihine dayalı bazı bilgiler veren Cantürk, “Mahallemizdeki bu çınar, benzeri zamanda mahalle ile birlikte özdeşleşmiş durumda. Önünde ismini musalladan kayran musalla taşı var. Hemencek yanında de Sebep Beyazıt Camii’nde de Cuma selası verilmezken burada Cuma selası sunulan mehrab var. Camii, 1374 yılında yapılma mehrab dahi 1200’lü yıllardan diyerek tutum ediyorum. Bir zamanda çınar ağacının mahallenin içtimai hayatıyla ilişik da anlamı var. Anadolu’dahi oynanan ünlü aşıramento oyunu, bu çınarın dibinde oynanırmış. Bire Bir rivayete göre, mahallede muta nikâhı çağına mevrut tıpkısı damat, aşık oyunu oynamaya o kadar kaptırmış ki damat olduğunu unutmuş. Babası onu aramaya çıktığında çınar ağacının kovuğuna saklanıyor. Damadı ağacın kovuğunda bulup götürüyorlar” ifadelerini kullandı.

“İlkbaharda yapraklarının kaynatılıp içildiğinde böbreklere faydası olduğu düşünülüyor”

Ağacın çevresinin özenle korunduğuna ve ilkbaharda sağlığa hayır geldiği yönünde rivayetler olduğuna değinen Mehmet Cantürk, “2000’li yıllara büyüklüğünde çınar ağacının çevresi boştu. 2006-2007 yıllarında çevresine taşla dolgu yapıldı. Taş çekildikten sonradan dahi ferforje ile esasen ayrı benzeri çit yapıldı. Tabii ve tarihine makul olmasına özen edildi. Ayrıca, eş sağlığına ferah geldiğine dayalı bile söylentiler oldu. Halk beyninde bir rivayete göre bu çınarın ilkbaharda yaprakları eskimemiş çıkmışken suda kaynatılıp suyu içilirse böbreklere faydasının olduğu düşünülüyor” dedi.

“Kasaba ve Orman Bakanlığı marifetiyle tescillendi”

Yer ve Orman Bakanlığı’nın 2010 yılında yapmış olduğu incelemede asırlık çınarın abide ongun yerine tescillendiğini belirten Cantürk, “2010 yılında ağacın, anıt dikme namına tescillenmesi ve siper altına alınması için Ankara Kırsal Kalkınma Derneği tarafından Mekân ve Orman Bakanlığı’na ve Orman Genel Müdürlüğü’ne yazı merkum. Mekân ve Orman Bakanlığı eliyle dikme, ‘anıt dikme’ kendisine tescillenmiş. Yarıçapı 6.5 -7 metre civarında; bayır çapı 18 metre. Mudurnu köylerinde araştırma yapıp 35 modül ağacın abide ağaç olması yönünde yazılar yazdık. Köylerindeki asırlık ağaçları insanlarımız korursa kenti kültürlerinde geleceğe dayalı kalıntı bırakmış olurlar” şeklinde konuştu.

Share: