Türkiye ekonomisinde efdal ve muvazeneli büyümenin sağlanması, finansmanın sürdürülebilir ve dimdik kaynaklardan gerçekleştirme edilmesi, dışa bağımlılığın azaltılması ve kaynakların dirimlik artırıcı, istihdam sağlayıcı alanlara yönlendirilmesi temel hedefler kendisine belirlenirken, bu amaçla ati yıl Ferdî Tekaütlük Sistemi’nde (BES) murahhas sayısının 13,5 milyona ulaştırılması bekleniyor.

2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Almanak Programı’ndan yapılan derlemeye bakarak, Kovid-19 salgınıyla uğraş tedbirleri itibarıyla haziran kocaoğlan bakımından normalleşme sürecinin başlamasıyla sabık yıldan itibaren yakalanan tahaccüm ivmesinin ati sene de korunması, mal ve maliye politikalarında koca güdümün sürdürülmesi, rakiplik ve verimliliği artıracak strüktürel politikalarla şişkinlik ve cari açığın düşürülmesi, istihdam oranının artırılması, yenilikçi, faziletkâr katma değer üreten, eli nimetli ve ihracata dayalı benzeri hesaplı yapının oluşturulması hedefleniyor.

Türkiye ekonomisinde yüksek biçimli ve kararlı büyümenin sağlanması için muktezi yatırımların finansmanında daraç içi tasarrufların etkisinin faziletli olduğu değerlendiriliyor.

Yatırımların finansmanının sürdürülebilir ve dosdoğru kaynaklardan realizasyon edilmesi, müstevli üzere beklenen şoklara cebin dayanıklı ağıl gelinmesi ve dışa bağımlılığın azaltılması üzere güçlükle içi tasarrufların faziletli ve tartılı bire bir düzeyde olmasına gerekseme duyuluyor.

Türkiye’dahi artırım oranı, OECD ile SUTAŞ ortalamasının üzerinde seyretti

Mecmu sıkıntılı içi artırım oranı, 2009-2020 döneminde averaj yüzdelik 24,6 olarak gerçekleşti. Bu fehamet 2011 ve sonrasında artış göstererek 2018’birlikte yüzdelik 27,7’ye ulaştı. Artırım oranı, 2019’üstelik dengelenme sürecinde yüzdelik 26’ya gerilerken, 2020’de hususi uyuşma tasarruf oranında kaydedilen artışın etkisiyle yüzdelik 26,8’e yükseldi. Türkiye’de artırım oranı 2020 yılı itibarıyla mutedil-erdemli gelirli ülkelerin tasarruf oranlarının altında olmasına karşın Hesaplı Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) ile Avrupa Birliği (SUTAŞ) ortalamasının üstünde seyretti.

Uzun vadeli tasarrufların artırılması bakımından eke olan BES’te 2013 yılı başında yürürlüğe giren celal katkısı uygulamasıyla sağlanan artma dikkati çekti. 2012 yılı böylecene 3,1 milyon olan murahhas sayısı, 30 Eylül 2021 bakımından yaklaşık 7 milyona ulaştı. Kaynak büyüklüğü ise bu dönemde 20,3 milyar liradan 176,7 milyar liraya (22,2 bilyon lirası kerem katkısı) yükseldi.

Hasbilik esasına dayalı BES’in beraberinde çalışanların emeklilik dönemlerindeki bolluk düzeylerinin yükseltilmesini hedefleyen spontane katılım sistemi 1 Karı 2017’birlikte yürürlüğe girdi. 30 Ilkgüz 2021 itibarıyla sistemde kısaca 6 milyon müteharrik yardım payı ödemeye devam ederken bütün fon büyüklüğü 14,6 milyar lirayı (0,6 milyar lirası oran katkısı) buldu.

Bölük Hesabı Sistemi daha kurumlu kuzuluk getirilecek

Gelecek sene için ise Türkiye ekonomisinde faziletkâr ölçülü ve kararlı büyümenin sağlanmasında finansmanın sürdürülebilir ve metin kaynaklardan realizasyon edilmesi, dışa bağımlılığın azaltılması, kaynakların dirimlik artırıcı, istihdam sağlayan ve gürlük potansiyeli efdal alanlara yönlendirilmesi ana hedefler arasına konuldu.

Emekliliğe müteveccih ve etraflı vadeli tasarrufları tezyit etmek için oluşturulan BES’in elçi tabanını genişletmeye yönelik çalışmalar sürdürülecek. Sistemde tartılı büyümenin yakalanabilmesi için gelecek dönemde delege sayısının ve fon büyüklüğü artışının sürdürülebilir kılınmasına yönelik iyileştirmeler gerçekleştirilecek.

Ticari mevduatların mevduat sigortası kapsamına dahil edilmesiyle artırım sahiplerinin türe ve menfaatlerinin elan aşkın korunması sağlanacak, böylece tasarrufların finansal sisteme çekilmesi özendirilecek.

Yastık şeş tasarrufların finansal sisteme çekilmesini sağlayacak hususi teşvikler devam edecek ve yeni teşvikler tasarlanacak. Basamak halkı tasarruflarının artırılmasını ve söz konusu tasarrufların finansal sisteme geçmesini heveslendirme amacıyla oluşturulan Hane Hesabı Sistemi muktezi mevzuat değişiklikleriyle düzeltilmiş edilerek henüz cazibedar ağıl getirilecek.

Artırım sahiplerinin hak ve menfaatlerinin elan çok korunması için ticari mevduatların “mevduat sigortası” kapsamına dahil edilmesine ait mevzuat taslağı hazırlanacak.

Programda, ati yıl sınırlı içi tasarruf oranının yüzdelik 28,3’e, özel konvansiyon artırım oranının yüzdelik 28,9’a, BES murahhas sayısının 13,5 milyona ve BES kaynak tutarının üstelik 149,1 bilyon liraya ulaştırılması hedefleniyor.

BES’ da deneyim 18 yılda 200 milyar liraya dayandı