Iran’da Mahsa Amini protestoları: protests: Ihtilaf cephesinde öne sâdır isimler kimler ve sebep ayrımsız araya gelemiyorlar?

Bir adam hakları savunucusu, aynı ayak topu efsanesi ve ayrımsız prens.

Kederli bir adam, feminist bire bir doğruluk savunucusu ile benzeri Hollywood yıldızı.

Çok değişik ense planlardan mevrut bu kişiler, İran’ın ortamında ve dışında ruhlu birçok İranlının umutlarını ve hayallerini taşıyor.

İran’de protestocular, bu mugayir isimlerden, ilmek adamlarının iktidardan uzaklaştırılacağı aynı ortak yönetim kurmalarını ve birleşmelerini istiyor.

Mahsa Amini’nin Ilkgüz ayında polis güçleri nezaretinde ölümünden bu yana ülkede sular durulmuş değil.

Gösterilerde bildirme beş altı 500 yaşama öldü ve kestirmece 20.000 hayat hapiste.

Sayısız iştiyak ve öğrenci rağmense İran muhalefeti ilişki olmuş değil.

Bazı politik uzmanlar, bir ayrımsız hilaf yapının olmamasını şu dakika amacıyla bire bir yoğun kendisine görüyor.

Londra’bile hararetli bir politik analist olan Mohammad Barzanjeh, “Bu merkezi olmayan ayrımsız debi olduğu üzere İran rejimi, lideri öldürerek yahut tutuklayarak bu hareketi bastıramaz” diyor.

“Fakat yeraltı debi geliştikçe, stratejisini tarif etmek için politik tıpkı liderliğe gerekseme duyacak; sloganların ise benzeri şeye cebin olmaktansa tıpkı şeyi hile etmesi gerekecek.”

Barzanjeh, şu anne büyüklüğünde dile getirilen tek müspet ihtarname sloganının ‘Kadın, Yaşam, Özgürlük’ olduğunu ekliyor.

İran’birlikte ve gözaltında

İran’daki dini yönetime meydan okuyan sonuç mugayeret lideri, 2009 seçimlerinde reisicumhur adayı olan Saksı Hüseyin Musavi idi.

Musavi o zamandan beri sülale hapsinde ve artık pir yaşı ilerledi.

‘Yeşil Hareket’, Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın seçilmesinin hileli olduğunu düşünen milyonların sokağa dökülmesi ile doğmuştu.

Yıllar boyunca, sistemi eleştiren yenilikçi isimlerin çoğu hapse atıldı evet birlikte göz önünde azalmak zorunda kaldı.

Ve bire bir çoğu üstelik, tutulmayan sözler ve bocalayan bire bir ekonomiden hayal kırıklığına düçar gailesiz şahıs gözetiminde itibarlarını kaybetti.

Önde mevrut siyasi tutuklular Nergis Muhammedi ve Nesrin Sotoudeh’in sokaktaki protestoculardan destek alma şansları var amma önderlik rolü üzere yeterli desteği toplayamayabilirler.

Her ikisi dahi İran’de kayırıcı haklarını destekleyen çalışmaları ile acun çapında ad kazandı.

Nergis Muhammedi, ölüm cezasına alın çıktığı için cezalandırıldı.

İnsan hakları avukatı olan Nesrin Sotoudeh bile zorunlu başörtüsüne cebin tutumuyla biliniyor.

Sotoudeh cezaevinde biricik yabanlık hücrede tutuldu sonrasında bile avukatlık yapması yahut ülkeyi infirak etmesi yasaklandı.

Birçok kişi, sürgündeki siyasal figürleri, kendileri yurtdışında asayiş zarfında yaşarken, insanları çabukluk yanlısı benzeri rejime karşı mücadele ederek hayatlarını riske atmaya heveslendirme etmekle suçlama ediyor.

Yurtdışındaki yeraltı esame, evvel talih içindeki İranlıları sokağa ağırlık yitimi çağrısı yapmaktan kaçındı, fakat bu yaşanınca birlikte eylemleri sitayişkâr izahat geldi.

Şu an yaşanan ihtarname dalgası mutluluk geneline yaygın olsa birlikte, 2009’daki üzere milyonlar sokaklara yığılmış değil.

Barzanjeh, “Adi ayrımsız fark görüntülemek için, sokak protestolarının eleştiri benzeri kitleye ulaşması gerekiyor” diyor.

Ülke dışında sürgündeki esame

Sevda Pehlevi, İran’ın uymazlık cephesinde, inhina öncesine duyulan özlemi olta eden bire bir nefis.

2018 protestolarında gâh canlı göstericilerin onun adını bağırması ve İran’a dönmesi için çağrıda bulunması ile ismi yeniden gündeme geldi.

Ancak Rıza Pehlevi’nin henüz deli dolu bire bir racon üstlenme konusundaki isteksizliği ve kendisinin aday olmayacağı ayrımsız cumhuriyeti tercih etmesi, destekçilerinin çoğunu manzara kırıklığına uğrattı.

MEK kendisine tanıdık Ulusal Mukavemet Konseyi söz konusu olduğunda ise İran’ın ati cumhurbaşkanı detaylı zaman ilk seçildi.

Meryem Rajavi, MEK’in o zamanki lideri Mesud Rajavi’nin eşi olan sakat ayrımsız direnişçi.

Rajavi, disiplinli ve canlı destekçilerin merkezinde olduğu ayrımsız organizasyonu yönetiyor.

Karşıtları marifetiyle benzeri ‘tarikat’ olmakla eleştiriliyorlar. Ve ancak önde mevrut Batılı politikacıların lehte danışma yapmasını sağlayacak bütçeye sahipler.

MEK, İran’üstelik yeraltında ajanları olduğunda ısrar ediyor.

Fakat bir nice yaşama, örgütün 1980’lerde İran’la savaşı sırasında Irak’a sığınmasına henüz tepkili.

Yakın zamana kadar MEK, BENDE Dışişleri Bakanlığı’nın yıldırı örgütleri listesinde dahi yer alıyordu.

Daha birkaç anlaşılmaz benzeri hikayeye ehil potansiyel tıpkısı muhalefet lideri üstelik 2004 Asya’birlikte Yılın Futbolcusu berceste olan Ulvi Karimi.

Protestolara verdiği net destekle tıpkısı bölük halkın kalbini nail ve maruf tıpkı âdem evladı.

Karimi Dubai’de yaşıyor ve genellikle Instagram sayfası ve Twitter hesabı aracılığıyla İran muhalefeti ile iletişim kuruyor.

Destekçilerinin çoğu, onun tıpkı liderlik rolü üstlendiğini kullanmak istese dahi, böylesine açık tıpkısı harekete liderlik emretmek üzere gereken karizmaya ve politik uzmanlığa sahip olmadığına inananlar üstelik var.

Hamid Esmaeilion’u kamuoyunun önüne çıkaransa akla hayale gelmeyecek tıpkısı olaydı.

Ocak 2020’de Ukrayna yolcu uçağının (PS752) İslam Devrim Muhafızları Ordusu (IRGC) eliyle düşürülmesi, İran’ın mümasil tarihinin genişlik trajik olaylarından biridir.

O uçuşta karısını ve kızını kaybeden diş hekimi Esmaeilion, yas markajcı bire bir cet ve eşten, kabadayı bir mugayeret figürüne dönüştü.

Ancak sosyal aktivist kendisine bilinmeyi yeğleme ettiğini söyleyerek önder ve başkaca siyasal aktivist unvanını sahiplenmiyor.

Esmaeilion, acun çapında on binlerce İranlıyı perhiz karşıtı mitinglere katılmaya motivasyon etmeyi başardı.

Hamid Esmaeilion, İslam Cumhuriyeti’ne duyduğu derin tiksinti ve diasporadaki değişik uymaz figürlere onur kaybettirmiş geçmiş siyasi tutumlarda vadi almaması zımnında protestocular arasında nazirsiz tıpkısı yere eş.

Mesih Alinejad, İran’birlikte reform yanlısı tıpkısı gazeteciydi.

Ülkeden ayrıldıktan bilahare, ahlak polisi yoluyla taciz edilen sayısız kadının videoların paylaşarak mecburi başörtüsüne cebin kampanya başlattı.

İran zarfında birleştirme ayrımsız sivil direnişin ilk kıvılcımlarını yakan sevimli olarak akseptans edilebilir.

Fakat 2019’da MEMLUK Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun beraberinde çekilen görüntüsü ve Trump yönetimine koronavirüs pandemisi sırasında İran’a müteveccih yaptırımları hafifletmemesi çağrısı yapması ağız dalaşı yaratmıştı.

FBI’a bakarak İran rejimi onu kaçırma planı da yaptı.

Mevcut protestoların başlangıcında, İran diasporasını ülkenin yurtdışındaki temsilciliklerini basık çağrısı yaptı.

Alinejad daha sonra bu tweet’i sildi ve Biden yönetimini İran’a alın çok yumuşak olmakla eleştirdi.

Fakat MEMLUK, İran üzerine özel tıpkı BM Düzenlilik Konseyi oturumu düzenlediğinde, o toplantıya davet edilmedi.

Onun hesabına tıp okuyan tıpkısı Hollywood oyuncusu toplantıya katıldı.

Nazanin Boniadi, cesim hayatında anavatanını yalnızca benzeri kez musahabe etmiş benzeri adam hakları aktivisti.

Daha az siyasi olması onu birçok İranlı arasında aksine daha popüler kılıyor ama ülke zarfında isminin az tanınması şimdilik onun arz nazik engeli olabilir.

Bundan sonrası ?

Bu yılın serencam gününde eşi yepyeni tıpkı birliktelikle, sürgündeki tam karşıt adlar yeni yılı bir mesajla kutladı.

Açıklamada, “2022 yılı, İranlıların dayanışmasının ihtişamını gösterdi. 2023 zaferin, özgürlüğün ve adaletin yılı olacak” denildi.

İran içindeki muhalif figürler bu açıklamayı paylaşmadı. Bunu istemediklerinden mi yoksa baskıdan mı yapmadıkları bilinmiyor.

Bu devlet içindeki havayı ölçmenin hangi kadar yumruk olduğunun ayrımsız işareti.

Halkı sokağa çıkmaya çağıran yegâne aranjman, Kürt siyasal grupları.

Barzanjeh, “Sürgündeki ulusal muhalefetin bilakis, Kürt grupları İran’ın Kürt nüfusu içinde köken salıyor. Onlar bire bir politik teşkilatlanma modeli adına hizmet edebilir” diyor.

Mahsa Amini’nin Kürt olması nedeniyle bu şaşırtıcı değil. İran’birlikte ihtarname ateşini azınlıklar faal tutuyor.

Share: