BBC Reality Check Ekibi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin cemaziyelevvel yaklaşık iki saat süren Ulusa Sesleniş konuşması yaptı. Putin konuşmasında Ukrayna Savaşı’yla ilgilendiren bire bir sıra iddiada bulundu ve Garplı ülkelere anif eleştiriler yöneltti.

Putin’in konuşmasındaki bazen iddialarını inceledik.

‘Ukrayna’da 2014’deri sonradan Neo-Nazi tıpkısı perhiz kuruldu’

Putin, Ukrayna’nın işgalini meşru izhar etmek amacıyla esasen yine “Neo-Nazi rejimi” rejimi gibi uydurma aynı iddiayı dile getirdi.

Ukrayna’de akıbet kendisine 2019’birlikte yapılan yasama kurulu seçimlerinde, aşırı-sağcı adaylara bindi % 2 dolayındaydı ve birçok ayrıksı Avrupa ülkesinden çokça henüz azdı.

Ukrayna Cumhur Reisi Volodimir Zelenskiy’nin Yahudi olduğunu ve kâh familya üyelerinin Yahudi Soykırımı’nda öldüğünü birlikte vurgulamak gerekiyor.

Fakat Ukrayna’de şiddetli sağcı gruplar bile var. Arz haddinden fazla bilineni üstelik Azov Tugayı ve bu grubun bazı unsurları Nazi ideolojisine destek tabir etmişlerdi.

Ukrayna’nın doğusundaki bölgeleri ele nâkil Rusya destekli ayrılıkçılara götürüm için kurulan kadro, elan sonraları Ukrayna Ordusu’na katıldı.

‘Ukrayna, ordusundaki tugaylardan birine Hitler’mağara Edelweiss birliğinin adını verdi’

Putin burada Ukrayna ordusunun aynı birliği ile Nazilerin 1. Keskin Birliği arasında benzerlik kuruyor. 1. Şiddetli Birliği, Edelweiss çiçeğini sembol yerine kullanıyordu. Bağlanak mensupları, İkinci Acun Savaşı’nda cidal suçları işlediler.

Zelenskiy, 14 Küçük Ay’ta, 10. Kötü Çevik Tugayı’na “Onursal Edelweiss” adını verdi.

Devrisi dönem Acımasız Dışişleri Bakanlığı paylaştığı ayrımsız Twitter mesajında bunun Ukrayna’daki Nazi anlayışın kanıtı olduğunu öne sürdü.

Ancak Kahraman Dağları’nda yetişen Edelweiss çiçeği, değişik ülkelerin dokunaklı birlikleri aracılığıyla bile sembol olarak kullanılıyor.

Bunlara Hırvatistan Dokunaklı Istirdat Hizmeti, İsviçre Ordusu’ndaki generaller ve Polonya’daki 21. Piyon Tugayı bile dahil.

Ayrıca Rusya’nın birlikte Edelweiss adlı özel ayrımsız birliği var. Rosgvardia’daki 17. Hususi Gayeli Birliğe 2011’da bu insanoğlu verildi ve 2016’üstelik Avanguard olarak değiştirildi.

‘Kiev rejiminin nükleer zırh elde etmeye çalıştığını de hatırlıyoruz zira bunu açıkça söylediler’

Ukrayna’nın çekirdeksel silah elde etmeye çalıştığına dayalı aynı argüman namevcut ve daha evvel de bu iddiayı dile getiren Putin herhangi bir iddia sunmadı.

Sovyetler Birliği’nin tıpkısı parçası olduğu dönemde Ukrayna’birlikte konuşlandırılmış çekirdeksel silahlar vardı amma Ukrayna 1994’te Çekirdeksel Silahsızlanma Anlaşmasını imzaladı ve asayiş garantileri karşılığında bu silahlardan vazgeçti.

2021’da Ukrayna’nın Almanya Büyükelçisi Andriy Melnik, Ukrayna’nın NATO’ya girememesi halinde, nükleer silahlar konusundaki tutumunu gözden geçiresi gerektiğini söylemişti.

2022’bile de Zelenskiy, Ukrayna’nın nükleer silahlardan vazgeçmiş olmasına karşın, “güvenliği olmadığını” belirtti.

Ancak Ukrayna hükümeti, nükleer zırh elde ika niyetinden hiç bahsetmedi ve 2021’da yayınlanan askeri izleme belgesinde çekirdeksel silahlardan hezel edilmedi.

Birleşmiş Milel’e sınırlanmış Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu da “Ukrayna’nın barışçıl cerrahi müdahale için kullandığı nükleer malzemeleri, bambaşka amaçlarla bürümek için yönlendirdiğine dayalı benzeri belen bulunmadığını belirtti.

‘Rusya’birlikte GSYİH 2022’da hemen % 2,1 azaldı, size Gücük Ay ya birlikte Mart’ta Zalim ekonomisinin çökeceğini anlayış ettiklerini hatırlatırım’

Putin, Moskof ekonomisinin beklenenden henüz beş altı daraldığını söylemekte harbi.

Acımasız sayımlama kurumu, GSYİH’nin, Arsıulusal Dünyalık Fonu’nun (IMF) serencam raporundaki % 2,2’lik tahmine andıran tıpkı şekilde % 2,1 daraldığını duyurdu.

Bu seviyedeki küçülme tekrar IMF’nin listesindeki yer ızdırap takat sınırı olsa birlikte, bünye daralmanın tahminlerine yakın aynı şekilde gerçekleştiğini tasdik etti.

IMF, Zalim ticaretinin ambargo uygulamayan ülkelere yönlendirildiğini ve söz gelişi Mağribî ülkeler satin almaları kısıtlar ve engelleyim uygularken, Hindistan ve Çin’mağara Acımasız petrolünün esas alıcıları haline geldiğini belirtti.

Temmuz 2022’dahi, IMF Rusya GSYİH’sinin % 6 küçüleceğini durum ediyordu.